زبان قرآن با رویکرد تربیتی

پایان نامه
چکیده

«زبان دین»، دانشی است که به بررسی گزاره های دینی و کشف صفات عام و خاص آن می پردازد، به ویژه اوصافی که متون مقدس را از دیگر متون و باورها متمایز می کند. «زبان قرآن» نیز از موضوعات جدید و مهم در علومی مانند قرآن، تفسیر، کلام و فلسفه است که به تحلیل گزاره های قرآنی و مبانی فهم آن ها، و نیز بررسی جنبه های گوناگون زبانی این کتاب آسمانی، نظیر روش تفهیم آموزه ها به مخاطبان، شناختاری و معناداری گزاره های قرآنی و سایر کارکردهای آن می پردازد. برخی از قرآن پژوهان، با پیش فرض معناداری و شناختاری بودن زبان قرآن، دیدگاه های متفاوتی را درباره چگونگی گزاره های قرآنی نسبت به مخاطبان ارائه کرده اند که زبان عرف عام، عرف خاص و فطرت در زمره مهم ترین آنهاست؛ گرچه هر یک از این نظریات بر سیبل حصر به قرآن نسبت داده شده اند . اما جامعیت کافی ندارند و با چالش هایی جدّی روبرو هستند. با پذیرش مبنای تألیفی بودن زبان قرآن دستاوردهای زبانی هر یک از نظریات مذکور در بستر تألیفی آن جایگاه خود را می یابد. در عین حال برخی از ابعاد زبانی قرآن همچنان مغفول مانده است. یکی از این ابعاد بعد انگیزشی زبان قرآن است. عنصری که در تمامی قرآن انتشاری وسیع داشته و با اهداف تربیتی آن پیوندی عمیق دارد. مقصود از انگیزشی بودن زبان قرآن آن است که گوینده این کلام ارجمند، محرّک ها و عواملی را در سخن خود به کار می گیرد، تا مخاطب را به امور مقصود و واکنش های مطلوب خود فراخواند. انگیزش زبانی در گزاره های خبری و انشائی قرآن انتشار داشته و زبان های هدایت، فطرت، عرف و ... نیز از آن بهره دارد، پس انگیزش، یک عنصر یا مولفه زبانی برای همه قرآن است. در این پژوهش که با روشی توصیفی و تحلیلی انجام پذیرفته است ضمن بررسی نحوه تعامل مولفه های مختلف زبانی با یکدیگر در پرتو اهداف تربیتی قرآن، نقش محوری انگیزش در تربیت نیز برجستگی ویژه خود را یافت . تأمل در جایگاه دستاورد پژوهش های زبانی در حوزه قرآن در میان مولفه های کلی تعلیم و تربیت نیز ما را به این حقیقت رهنمون ساخت که دستاورد های مذکور میان اصول کلی تعلیم و تربیت قابل شناسائی و باز تعریف است لذا نحوه تأثیر گذاری این اصل بر ساحتها و روشهای تربیتی قرآن نیز مورد بررسی و تبیین قرار گرفت. زبان تألیفی قرآن با محوریت مولفه انگیزش، با مقتضیات فطری و قوای شناختی آدمی هماهنگی دارد و برای تربیت و رساندن او به هدف غایی آفرینش است. از این رو قرآن کریم شیوه های فراوان را برای انگیزش قوای معرفتی و نیز گرایش ها و رفتارهای او به کار می گیرد که هر یک، کاربردهای تربیتی گوناگونی را در پی دارند. روش های مختلف قرآن مجید برای انگیزش های علمی و عملی، گواهی سترگ بر معرفت بخشی و صدق گزاره های قرآنی و مطابقت آن ها با واقع است، پس زبان انگیزشی، زبانی واقع نما و معرفت بخش نیز میباشد.

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اصول معرفتی و شیوه های اقناعی قرآن کریم با رویکرد تربیتی

تئوری کلام جدید در غرب وحی را امری غیر حقیقی و غیر معرفت بخش می دانند. قرآن منبع اصلی آیین اسلام است؛ اگر در حق بودن، معرفت آفرینی و فهم پذیری آن، تشکیک شود، کارکرد هدایتی خود را از دست خواهد داد. قرآن از سه شاخصۀ جامعیّت، جهانی و جاودانی بودن بر خوردار است. لازمۀ این اوصاف تکیه بر اصول و منطق متقن و استوار است. نظام معرفتی قرآن بر اصولی استوار است که مطابق فطرت و مورد وثوق عقل است. این اصول عبا...

متن کامل

فرایند چیرگی شیطان بر انسان با رویکرد تربیتی در قرآن و حدیث

در روند تکامل و تربیت انسان، تهدید­هایی چالش­برانگیز وجود دارد، که خاستگاه آنها شیطان است. او، دشمن قسم­خورده و پیوسته­در­کمینِ انسان است، تا او را از هدف باز دارد. رهایی از شیطان، دشوار و پس از چیرگی، بسیار دشوارتر است. نجات از دست شیطان، مستلزم مبارزه با فرایند چیرگی و خنثی­سازی آن است، که بایستی آن را شناخت. مسئله­ی مهم، تبیین چگونگی تسلط شیطان است. پژوهش پیش رو، با روش توصیفی- تحلیلی، به برر...

متن کامل

مبانی تفسیر تربیتی قرآن

باسمه تعالی مبانی تفسیر تربیتی قرآن محمد حسین خوانین زاده1،محمدد انصاری راد2،معصومه واسعی3 چکیده قرآن کتاب جاویدان است که برای هدایت بشر نازل شد. این کتاب آسمانی با سبک مختلف قابل تفسیر است که یکی از آنها تفسیر تربیتی است که می تواند دست آوردهای مهمی داشته باشد. از تفسیر تربیتی چند نوع برداشت می شود؛ الف: بیان و تفسیر آیاتی است که مستقیماً به مسأله تربیت و ابعاد و اهداف و مبانی و روش ها و عوامل ...

متن کامل

تفسیر آیه وقایه با رویکرد تربیتی

یکی از مهم‌ترین کارکردهای آیات قرآن، تربیت و تهذیب نفوس است. از این‌رو، تفسیر قرآن با رویکرد تربیتی یکی از غنی‌ترین رویکردهای تفسیری است. این رویکرد با توجه به اهداف تربیت دینی، که همان ایجاد رفتار صحیح، حذف رفتار ناصحیح و نیز اصلاح برخی رفتارها است، در صدد است تا با الهام از قرآن این اهداف را تحقق و تعالی بخشد. قرآن کریم هم در سبک و ساختار بیان و هم در درون مایه و محتوایش، منبع مهمی برای مربّیا...

متن کامل

تحلیل انیمیشن‏‌های هالیوودی با رویکرد تربیتی

امروزه یکی از تأثیرگذارترین و پرطرفدارترین تولیدات رسانه‏ای در دنیا، از نظر اثرگذاری بر تربیت کودکان و نوجوانان، تولیدات سینمایی انیمیشن، به‌ویژه انیمیشن‏های هالیوودی است. از زمانی‌که انیمیشن‏های سینمایی سه‏بعدی به‌وجود آمده‌اند، این نوع تولیدات در محتوا نیز دستخوش تحولات زیادی شده و مفاهیم و محتوای آن‏ها به‌ویژه از جنبه تربیتی، به‌طور محسوسی ارتقا یافته است. در این مقاله، با استفاده از روش تحل...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه معارف اسلامی قم

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023